Η άποψή μας για την προτεινόμενη αναθεώρηση του ΕΠΕΔΒΜ

Προς το Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Παιδείας και πρόεδρο της επιτροπής παρακολούθησης του ΕΠΕΔΒΜ, κ. Αθανάσιο Κυριαζή

κοιν.: Ειδ. Γραμματέα κ. Ζαχαράκη Ε.

Κύριε Γενικέ Γραμματέα

Η παρέμβασή μας στις Επιτροπές Παρακολούθησης του ΕΠΕΔΜΒ του ΕΣΠΑ όπου συμμετέχουμε, αλλά και δημόσια, με υπομνήματα προς την εκάστοτε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας είναι συνεχής. Είναι γεγονός ότι αρκετά κονδύλια διατίθενται στην εκπαίδευση από τα ευρωπαϊκά προγράμματα, μέσω του ΚΠΣ παλαιότερα και του ΕΣΠΑ από το πρόγραμμα ΕΠΕΔΒΜ (2007-2013).

Δυστυχώς, οι προϋπολογισμοί για την παιδεία στη χώρα μας συνεχώς μειώνονται, με αποτέλεσμα να έχουμε αρνητικό ρεκόρ δημοσίων δαπανών σε όλο τον κόσμο (ΕΕ και χώρες ΟΟΣΑ). Οι νέες περικοπές με τα μέτρα που ετοιμάζονται να εξαγγείλουν κυβέρνηση και τρόικα (και στην παιδεία) οδηγούν την εκπαίδευση σε κατάρρευση και τη χώρα σε ανθρωπιστική κρίση.

Θεωρούμε επίσης απαράδεκτη και έχουμε ήδη καταγγείλει, τη μείωση των συνολικών δαπανών του προγράμματος κατά 363.882.278 €. Μείωση που έγινε σε εφαρμογή της πολιτικής των μνημονίων.

Αντίθετα σε εποχές σκληρής λιτότητας για το λαό μας και περικοπών ακόμα και των πιο στοιχειωδών δαπανών για τα σχολεία,  σε εποχές που δεν πληρώνονται ακόμα και δεδουλευμένα των εκπαιδευτικών, σε εποχές που καταργούνται σχολεία  και υποστηρικτικές εκπαιδευτικές υπηρεσίες από τις περικοπές στον προϋπολογισμό λόγω μνημονίου, είναι σκάνδαλο πρώτης γραμμής να συνεχίζεται η προκλητική διασπάθιση  χρημάτων από το ΕΣΠΑ (ΕΠΕΔΒΜ).

Αυτό που απαιτείται άμεσα να γίνει είναι ο συνολικός ανασχεδιασμός του ΕΣΠΑ σε όφελος της δημόσιας εκπαίδευσης.

Έχουμε επανειλημμένα επισημάνει πως στο παρελθόν χάθηκε -και κάτι ανάλογο γίνεται και στις μέρες μας- μια σημαντική ευκαιρία για την ελληνική εκπαίδευση, να αξιοποιηθούν τα σημαντικά κονδύλια του ΚΠΣ και του ΕΣΠΑ, κυρίως για τη βελτίωση των υποδομών της εκπαίδευσης, αλλά και την εφαρμογή, επιτέλους, της ουσιαστικής επιμόρφωσης (ετήσιας διάρκειας) των εκπαιδευτικών.

Να σημειώσουμε την δραματική καθυστέρηση στην απορρόφηση των κονδυλίων (μόλις 29,1 % στις 30/8/12) ενώ το μείζον πρόγραμμα επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών ουσιαστικά κατέρρευσε (0% απορρόφηση). 

Οι πολιτικές που εφαρμόζονται στην εκπαίδευση, οι συνεχείς αλλαγές, που έτσι και αλλιώς δεν βασίζονται σε ένα συνολικό κοινωνικά – εκπαιδευτικά αποδεκτό σχεδιασμό, οι πρόσφατες «νομοθετικές αστοχίες» -που διαπιστώνονται και στην έκθεση του Ιουνίου-, οι περικοπές του προϋπολογισμού και του προγράμματος δημόσιων επενδύσεων που προβλέπονται από τα μνημόνια, και η μείωση των εθνικών πόρων του προγράμματος οδήγησαν σε αυτά τα αποτελέσματα.

Υπάρχουν δύο σημαντικά θέματα σχετικά με το ΕΣΠΑ στην εκπαίδευση.

            Το πρώτο είναι ο προσανατολισμός του προγράμματος. Δίνεται ιδιαίτερο βάρος στη χρηματοδότηση εκείνων των δράσεων που οδηγούν στο σχολείο και το πανεπιστήμιο της «αγοράς», δηλαδή στην ανάπτυξη αποσπασματικών δεξιοτήτων αναγκαίων για τις επιχειρήσεις και όχι για την παροχή μιας ολοκληρωμένης και σύγχρονης παιδείας στη νέα γενιά. Η «επιχειρηματικότητα» παρουσιάζεται ως η κορυφαία καινοτόμα ιδέα  για το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Η ιδιωτικοποίηση του δημόσιου σχολείου και πανεπιστήμιου προχωρεί σταδιακά μέσα από τη χρηματοδότηση εταιρειών για την ανάπτυξη προγραμμάτων ή και αξιολογήσεων δράσεων του προγράμματος. Παράδειγμα η άμεση ενίσχυση των ιδιωτικών ΙΕΚ.  Συγκεκριμένα, από τα 42 εκ.  € που διατίθενται για την «επιταγή αρχικής επαγγελματικής εκπαίδευσης» (πρόκειται για το περίφημο κουπόνι που καταβάλλεται στους σπουδαστές των ΙΕΚ), το μεγαλύτερο μέρος του ποσού αυτού θα ενισχύσει ουσιαστικά τους ιδιοκτήτες ιδιωτικών ΙΕΚ. Ο  Γεν. Γραμματέας Διά Βίου  Μάθησης του Υπουργείου Παιδείας κ. Ευθύμιος Μπάκας ενημερώνει εγγράφως τους ιδιοκτήτες των ιδιωτικών ΙΕΚ (αρ. πρωτ. 1267/20.12.2011) πως  το κουπόνι «μπορεί να αποτελέσει ένα επικοινωνιακό όσο και εμπορικό κίνητρο το οποίο δεν εκμεταλλεύεστε όλοι»!

Το δεύτερο μεγάλο θέμα είναι, όπως έχουμε επανειλημμένα καταγγείλει, ότι ένα πολύ μεγάλο κονδύλι από τα  χρήματα που διατίθενται μέσω ΕΣΠΑ για την εκπαίδευση πηγαίνουν σε άλλους σκοπούς, που δεν έχουν καμία σχέση με τις εκπαιδευτικές ανάγκες μαθητών ή εκπαιδευτικών. Αναφέρομαι, για παράδειγμα, στα 9, 5 εκ. € που προβλέπονται για τον Σύμβουλο Δημοσιότητας, στα 4 εκ. € για υπηρεσίες δημοσιότητας, προβολής και πληροφόρησης, στα 12 εκ. € για τις υπηρεσίες συμβούλου υποστήριξης!! Και μπορεί να μειώνεται τώρα κατά 4 εκ. € το ανάλογο κονδύλι της λεγόμενης τεχνικής υποστήριξης, αλλά παραμένουν συνολικά πάνω από 28 εκ. € στον άξονα αυτό.

Και δεν είναι μόνον αυτά. Μέσα στα επιμέρους προγράμματα προβλέπεται ειδικό κονδύλι, και μάλιστα μερικές φορές και υπέρογκο, σε σχέση με το συνολικό προϋπολογισμό του κάθε προγράμματος για δημοσιότητα-διαφήμιση. Για παράδειγμα, 2.043.760 € προβλέπονται για τα «ψηφιακά εκπαιδευτικά βοηθήματα πανελλαδικών εξετάσεων», το ψηφιακό φροντιστήριο, όπως λέει το Υπουργείο Παιδείας και η διαφημιστική του προβολή θα απαιτήσει άλλα 400.000 €! 

Ο κατάλογος της σπατάλης δεν έχει τέλος με τις μελέτες, «αποτυπώσεις», και ξανά μελέτες και ξανά «αποτυπώσεις», που παραγγέλλονται για να αμείβονται παχυλά διάφοροι «σύμβουλοι και παρασύμβουλοι». Να υπενθυμίσω πως μόνο οι έξτρα αμοιβές των συμβούλων κυμαίνονται από 4.500 € για τους συντονιστές ως 3.400 € για τους έμπειρους, 2.200 € για το τεχνικό προσωπικό και 1.500 € για τους εμπειρογνώμονες το μήνα.

Ο κατάλογος των διαφόρων «συμβούλων», «εταιρειών συμβούλων» αλλά και άμεσης χρηματοδότησης επιχειρήσεων είναι ατελείωτος. Σταχυολογώ από το πρόσφατο έγγραφο του Υπουργείου Ανάπτυξης για τη χρηματοδότηση έργων του ΕΣΠΑ για το Υπ.Παιδείας 34291/ΔΕ-4082/30/7/12:

Τεχνικός σύμβουλος στο Ινστιτούτο Νεολαίας : 147.600 €

Μελέτη για τα ΙΕΚ: 49.200 €

Μελέτη για το Κέντρο Δια Βίου Μάθησης: 43.050 €

Τεχνικός Σύμβουλος ΕΟΠΠΕΠ: 97.600 €

Επιχορήγηση Στέγης Ελληνικής Βιομηχανίας: 59.000 €

Επιχορήγηση Εθν. Συν. Ελλ. Εμπορίου: 208.000 €

       

Θα έπρεπε επίσης αντί να σπαταλούνται  κονδύλια σε επιμέρους δράσεις οι οποίες ελάχιστα ή και καθόλου δεν συμβάλουν στη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας (π.χ. ενημερώσεις για την τρέχουσα εκπαιδευτική πολιτική, για διαφήμιση των πολιτικών που ασκήθηκαν, δημοσκοπήσεις κοινής γνώμης για εκπαιδευτικά θέματα, ανούσιες ημερίδες και προγράμματα κ.λπ.), να διατίθενται για τις πραγματικές ανάγκες της δημόσιας εκπαίδευσης .

Την ώρα που ο χώρος της εκπαίδευσης υφίσταται τα αποτελέσματα μιας πρωτοφανούς λιτότητας και περικοπών στα στοιχειώδη, την ώρα που το υπουργείο χρωστά στους εκπαιδευτικούς εκατομμύρια ευρώ από δεδουλευμένα προηγούμενων ετών, την ώρα που περικόπτονται προγράμματα ενισχυτικής διδασκαλίας των μαθητών, την ώρα που καταργούνται σχολικές μονάδες, την ώρα που μαθητές κυριολεκτικά πεινούν στα σχολεία, είναι πρόκληση και σκάνδαλο να  σπαταλούνται χρήματα σε άχρηστες δράσεις, συμβούλους, ταξίδια, ημερίδες χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο, να δίνονται αμοιβές ιδιωτικές εταιρίες, διαφημίσεις κ.λπ.

            Όσον αφορά την προτεινόμενη αναθεώρηση του ΕΠΕΔΒΜ (ΕΣΠΑ) έχουμε να κάνουμε τις παρακάτω συγκεκριμένες παρατηρήσεις:

1.      Διαμαρτυρόμαστε για την μη  συνεδρίαση, για μια ακόμη φορά, της επιτροπής παρακολούθησης του προγράμματος η οποία έχει να συνεδριάσει από τις 22/6/11 !! (αν το πρόβλημα είναι το οικονομικό, ισχύει η πρότασή μας να γίνεται σε ένα δημόσιο χώρο εκπαίδευσης με ελάχιστα έξοδα).

2.      Παραμένουν οι βασικές στοχεύσεις του προγράμματος με τους οποίους διαφωνούμε ριζικά (αναλυτικά οι προτάσεις μας έχουν επανειλημμένα κατατεθεί χωρίς να λαμβάνονται υπόψη).

3.      Αναφέρεται η υλοποίηση δράσεων για το «νέο σχολείο» οι οποίες ακόμα δεν έχουν καν ψηφιστεί ως νομοθετικές ρυθμίσεις από το κοινοβούλιο (γενικό λύκειο, τεχνολογικό λύκειο) και η γενίκευση πιλοτικών προγραμμάτων σπουδών που «έτρεξαν» την σχολική χρονιά σε γυμνάσια, χωρίς κανένα διάλογο με την εκπαιδευτική κοινότητα για το αν ήταν πετυχημένα ή όχι.

4.      Περιορίζεται η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε «ενημέρωση» του Υπουργείου προς τους καθηγητές για τις «αλλαγές που θεσμοθετούνται»! Κάτι τέτοιο, αν υλοποιηθεί τελικά, θα πρόκειται ουσιαστικά για παρωδία επιμόρφωσης.

5.      Προτείνεται μια μεγάλη (κατά 45 εκ. €) μείωση των δαπανών για την ΤΕΕ, η οποία κατά τα λοιπά «αποτελεί προτεραιότητα για την πολιτεία». Και αυτή η μείωση δαπανών θα συνοδευτεί με κλείσιμο σχολείων (ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ), καταργήσεις ειδικοτήτων  και προφανώς μεταφορά τους στους ιδιώτες. Αποτέλεσμα αυτού θα είναι μαθητές να μην βρίσκουν αυτό που θέλουν να σπουδάσουν στην περιοχή τους, η εγκατάλειψη του σχολείου και προφανώς η άμεση επιβάρυνση της Ελληνικής οικογένειας. Από την άλλη μεριά θα έχουμε τη δημιουργία τεχνητών υπεραριθμιών στους εκπαιδευτικούς και «αξιοποίηση» τους σε άλλες δομές (ΙΕΚ και ΤΕΙ), αλλά και μετατάξεις και απολύσεις (αν συνδυαστεί αυτό με τα γενικότερα μέτρα στο δημόσιο).

6.      Προτείνεται η διαγραφή της δράσης «μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών» μετακυλίοντας προφανώς το κόστος στους φοιτητές και τις οικογένειές τους με την επιβολή διδάκτρων.

Καταψηφίζουμε συνολικά το σχεδιασμό και την προτεινόμμενη αναθεώρηση του προγράμματος και ζητάμε τον συνολικό ανασχεδιασμό των κονδυλίων του ΕΠΔΜΒ (ΕΣΠΑ) και την υιοθέτηση των προτάσεων της Ομοσπονδίας μας, όπως αναλυτικά τις έχουμε καταθέσει στην Επιτροπή Παρακολούθησης του Προγράμματος.

Αθήνα 27-9-12

Θέμης Κοτσιφάκης

ΓΓ του ΔΣ της ΟΛΜΕ

Εκπρόσωπος της ΟΛΜΕ στην επιτροπή παρακολούθησης του ΕΠΕΔΒΜ