ΤΟ ΝΕΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΤΟΥ

(το 1^ο από σειρά άρθρων για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση)

του Θέμη Κοτσιφάκη,

εκπαιδευτικού στο 2^ο ΕΠΑΛ Χαλανδρίου

Οι σημαντικές μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιήθηκαν την τετραετία 2015-19 στην επαγγελματική εκπαίδευση, καθιέρωσαν ένα νέο δυναμικό τύπο Επαγγελματικού Λυκείου, ως μοναδικό πυλώνα παροχής δημόσιας δευτεροβάθμιας τεχνικο-επαγγελματικής εκπαίδευσης στο πλαίσιο του Υπουργείου Παιδείας.

Οι μεταρρυθμίσεις είχαν διπλή στόχευση: τη διεύρυνση της παρεχόμενης γενικής παιδείας και των γενικών επιστημονικών και τεχνολογικών γνώσεων σε κάθε τομέα, αλλά και τη διεύρυνση των εκπαιδευτικών και εργασιακών προοπτικών των αποφοίτων τους. Αυτό κατέστη δυνατό, αφενός αλλάζοντας τη δομή του ΕΠΑ.Λ. προχωρώντας σταδιακά (από τάξη σε τάξη) από τη γενικότερη γνώση προς την εξιδεικευμένη, αποφεύγοντας έτσι την πρόωρη ειδίκευση και δημιουργώντας ένα πιο στιβαρό εκπαιδευτικό υπόβαθρο για το προφίλ του απόφοιτου και αφετέρου  δημιουργώντας για τους αποφοίτους το θεσμό της μαθητείας αλλά και τα 2ετή προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης στα ΑΕΙ – παράλληλα με το άνοιγμα της δυνατότητας πρόσβασής τους στα Πανεπιστήμια από 5% έως 10% των θέσεων.

Αυτές οι μεταρρυθμίσεις άρχισαν σιγά – σιγά να αποδίδουν χειροπιαστά αποτελέσματα. Τα πρώτα δείγματα της αλλαγής της εικόνας καταγράφονται στη σημαντική αύξηση του μαθητικού δυναμικού των Επαγγελματικών Λυκείων.

Όπως φαίνεται και στα αριθμητικά στοιχεία του μαθητικού δυναμικού (στοιχεία ΥΠΑΙΘ) παρατηρείται σημαντική αύξηση στους μαθητές και τις μαθήτριες που φοιτούν στα Επαγγελματικά Λύκεια μεταξύ της σχολικής χρονιάς 2016-17 και της σχολικής χρονιάς 2019-20, δηλ. τα χρόνια που άρχισαν να εφαρμόζονται σταδιακά οι μεταρρυθμίσεις της περιόδου της διακυβέρνησης από το ΣΥΡΙΖΑ. Την ίδια περίοδο αναπτύχθηκε και μια σημαντική σε εύρος υποστηρικτική καμπάνια για τα ΕΠΑ.Λ. με προβολή όλων των θετικών χαρακτηριστικών της επαγγελματικής εκπαίδευσης (εκθέσεις, τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά σποτ, εκδηλώσεις κ.ά.).

Συγκεκριμένα, μεταξύ 2016-17 και 2019-20 το μαθητικό δυναμικό των ΕΠΑΛ αυξήθηκε κατά 16% (κατά 13.935 μαθητές/-τριες),  χωρίς να υπολογίζουμε τους πάνω από 3.000 νέους και νέες που φοιτούν στο νέο θεσμό του μεταλυκειακού έτους – τάξης μαθητείας.

 Μια σημαντική πρώτη παρατήρηση είναι η αύξηση, μεταξύ των σχολ. ετών 2016-17 και 2019-20, κατά 20 % του αριθμού των μαθητών/-τριών της Α΄ τάξης, που αποτελούν και το μέλλον τους.

Μια δεύτερη παρατήρηση είναι η σημαντική διαφορά του μαθητικού δυναμικού της Β΄ τάξης σε σχέση με την Α΄ (50% περίπου παραπάνω μαθητές/-τριες) από τη μια χρονιά στην άλλη σε κάθε χρονοσειρά. Αυτό οφείλεται τόσο στην αυξημένη «μετακίνηση» μαθητών/-τριών από την Α΄ ΓΕΛ στη Β΄ ΕΠΑΛ, όσο και στη δυνατότητα να εγγράφονται απόφοιτοι των ΓΕΛ στη Β΄ τάξη για απόκτηση πτυχίου αλλά και να συμμετέχουν στις ειδικές εξετάσεις από τα ΕΠΑΛ για τα ΑΕΙ.

Τρίτη παρατήρηση είναι η τεράστια αύξηση του μαθητικού δυναμικού των εσπερινών Επαγγελματικών Λυκείων κατά 46%, γεγονός που δείχνει πως τα σχολεία αυτά διαδραματίζουν πλέον ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην επανένταξη ενηλίκων στο εκπαιδευτικό σύστημα για την απόκτηση ή και τη βελτίωση των επαγγελματικών και εκπαιδευτικών προσόντων τους, με στόχο τη βελτίωση της θέσης τους στην αγορά εργασίας, αλλά σε πολλές περιπτώσεις και την κοινωνική τους επανένταξη.

Δυστυχώς, σήμερα επικρατεί έντονος  προβληματισμός στην εκπαιδευτική κοινότητα της επαγγελματικής εκπαίδευσης -και όχι μόνο-, καθώς η νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΙΘ, παρά τις διακηρύξεις της, εργάζεται με στόχο την κατεδάφιση των σημαντικότερων θετικών χαρακτηριστικών που απέκτησαν τα Επαγγελματικά Λύκεια την περίοδο 2015-19. Αλλά για αυτά, θα επανέλθω  σε επόμενο άρθρο.

Ανατριχιάζουμε  όμως, όλοι οι εκπαιδευτικοί, όταν ακούμε από επίσημα χείλη δηλώσεις του τύπου «όλα στην εκπαίδευση πρέπει να επιστρέψουν στο 2014»!!. Ιδιαίτερα στην επαγγελματική εκπαίδευση, το «πριν το 2014» ήταν εφιαλτικό για όλους και κανείς εκπαιδευτικός δεν επιθυμεί επιστροφή σε αυτά τα χρόνια.

Αθήνα, 20/11/19