Κείμενο με βάση την ομιλία του Θέμη Κοτσιφάκη, μέλους του Δ.Σ. της ΟΛΜΕ, στην 3η συνεδρίαση της ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ του προγράμματος «ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ»
Αθήνα 11 - 6 - 2010
Είμαστε σε μια εποχή που το ονομαζόμενο “πρόγραμμα σταθερότητας και ανάπτυξης”, στην πραγματικότητα πρόγραμμα λιτότητας για τον ελληνικό λαό, επηρεάζει αρνητικά όλες τις λειτουργίες του «κοινωνικού κράτους», μειώνει τη χρηματοδότηση και οδηγεί την εκπαίδευση στην υποβάθμιση.
Ειδικά στην εκπαίδευση, οι επιπτώσεις αυτής της πολιτικής είναι, δυστυχώς, τραγικές. Ήδη, παρά τις διακηρύξεις της κυβέρνησης ότι θα δοθεί το 5% του ΑΕΠ στην παιδεία, όπως αναφέρει και το κείμενο του προγράμματος ΕΠΕΔΒΜ, ότι δηλ. ο στόχος της κυβέρνησης είναι για 5% το 2013, κάθε χρόνο μειώνονται σταθερά οι δαπάνες για την παιδεία. Μάλλον πρέπει να «αναπροσαρμόσει» η κυβέρνηση αυτόν το στόχο και να μας πει πόσο θα μειώνεται κάθε χρόνο η χρηματοδότηση της εκπαίδευσης. Τουλάχιστον να μην παραπληροφορείται ο ελληνικός λαός.
Η χρηματοδότηση, λοιπόν, της εκπαίδευσης μειώνεται κάθε χρόνο. Φέτος, παρά την υπόσχεση για 1 δισ. € παραπάνω, η χρηματοδότηση περικόπτεται με το λεγόμενο πρόγραμμα σταθερότητας αλλά και με όσα μέτρα έχουν παρθεί. Περικόπηκε επίσης και το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων κατά 100 εκ. €. Αυτό θα έχει επίπτωση και στην εξέλιξη αυτού εδώ του προγράμματος, το οποίο ήδη έχει καθυστερήσει δραματικά στην υλοποίησή του (μόνο το 1,8% των χρημάτων έχει απορροφηθεί μέχρι σήμερα, παρά το γεγονός ότι αυτό αναφέρεται στα έτη 2007-2013).
Και αυτό είναι μια αρνητική εξέλιξη, για την οποία ευθύνη έχουν και οι κυβερνήσεις που κυβέρνησαν τη χώρα, αλλά και η Ε.Ε. και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Και αυτά δεν είναι εκτιμήσεις μιας Ομοσπονδίας, είναι όλων των εργαζομένων της χώρας, όλων των συνδικάτων της χώρας - και όχι μόνο.
Πιστεύουμε, και αυτό είναι πεποίθηση και των δύο Ομοσπονδιών των εκπαιδευτικών, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας, ότι βασικό στοιχείο για να λειτουργήσουν τα πράγματα στην εκπαίδευση είναι η συμμετοχή των εκπαιδευτικών στις διαδικασίες υλοποίησης και στις διαδικασίες σχεδιασμού της εκπαιδευτικής πολιτικής και η δημιουργία ενός θετικού κλίματος.
Πέρα από τα οικονομικά μέτρα, πέρα από τα όσα βιώνουν οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί -και ξέρετε όλοι πολύ καλά πόσα έχουν χάσει μαζί με τους άλλους εργαζόμενους αυτή τη χρονιά-, έχουμε το γεγονός ότι αυτό που έχει καταφέρει η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας είναι να αναστατώσει τον εκπαιδευτικό κόσμο.
Κι αυτό το κατάφερε με το πολυνομοσχέδιο, καταρχάς, για το οποίο δεν έγινε καμία ουσιαστική διαπραγμάτευση, παρά τα ωραία λόγια για διαβούλευση. Ο νέος νόμος που ψηφίστηκε, ο οποίος αναφέρεται σε εργασιακά ζητήματα, στις προσλήψεις και στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και του εκπαιδευτικού, βρίσκεται ουσιαστικά σε αντίθεση με τις απόψεις των εκπαιδευτικών.
Και γι\' αυτό, όπως ξέρετε, συλλογικά ο εκπαιδευτικός κόσμος στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχει αποφασίσει ότι δεν θα εφαρμόσει στην πράξη πολλές διατάξεις του πολυνομοσχεδίου, όπως αυτές που αφορούν την αξιολόγηση.
Θεωρούμε ότι με τον εκπαιδευτικό στην άκρη και με τον εκπαιδευτικό συνεχώς στοχοποιούμενο δεν μπορεί να προχωρήσει τίποτε.
Επιτρέψτε μου να πω ότι μια πραγματική διαβούλευση με τους κοινωνικούς φορείς για μας σημαίνει διαπραγμάτευση. Και όσον αφορά το πολυνομοσχέδιο, στο οποίο αναφέρθηκε ο κ. Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου, που κυρίως αφορά εργασιακά ζητήματα των εκπαιδευτικών, σημαίνει διαπραγμάτευση και εφαρμογή του νόμου του κράτους που υπάρχει από το ’99 και υπογραφή συλλογικής σύμβασης. Αυτή είναι η πραγματική διαβούλευση, αυτή είναι η πραγματική διαπραγμάτευση με τους «κοινωνικούς εταίρους».
Η αναστάτωση, λοιπόν, που έχει δημιουργηθεί στο χώρο της εκπαίδευσης, με ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας, δεν νομίζουμε ότι βοηθάει αυτή την περίοδο στο να ακολουθηθούν πολιτικές οι οποίες θα βελτιώσουν τα πράγματα. Πρέπει να ξανασκεφτεί το Υπουργείο Παιδείας την πολιτική του συνολικά και βεβαίως τη συμπεριφορά του απέναντι στους εκπαιδευτικούς.
Ειπώθηκε, επίσης, ότι ετοιμάζεται νομοσχέδιο για την τεχνική εκπαίδευση. Εγώ θέλω να σας ρωτήσω, από το ’97-’98 πόσες αλλαγές έχουν γίνει σε αυτή τη χιλιοταλαιπωρημένη επαγγελματική εκπαίδευση; Πόσες; Πέστε μου. Κάθε υπουργός Παιδείας κάνει και μια αλλαγή. Ακόμα και από την ίδια κυβέρνηση. Και όλες αυτές οι αλλαγές έχουν παρουσιαστεί και μέσα από το ΕΠΕΑΕΚ, αλλά και από αυτό το ΕΠΕΔΒΜ, ότι αναβαθμίζουν την επαγγελματική εκπαίδευση.
Δεν μπορεί και τα ΤΕΕ να αναβάθμισαν την επαγγελματική εκπαίδευση, δεν μπορεί και τα ΕΠΑΛ να αναβάθμισαν την επαγγελματική εκπαίδευση, δεν μπορεί και το Τεχνολογικό Λύκειο, που ετοιμάζεται, να αναβαθμίζει την επαγγελματική εκπαίδευση. Και σε όλα αυτά οι αξιολογήσεις του προγράμματος να λένε ότι αναβαθμίστηκε η ΤΕΕ. Είναι άξιο απορίας πώς αναβαθμίστηκε η ΤΕΕ, όταν είναι σήμερα διαπιστωμένο από όλους ότι αντιμετωπίζουμε τη χειρότερη υποβάθμιση της τελευταίας 20ετίας; Κι αυτό το λένε τα στατιστικά στοιχεία που αφορούν το μαθητικό δυναμικό. Το παραδέχονται όλοι όσοι ασχολούνται με τα εκπαιδευτικά θέματα. Επιτέλους, ας ακουστεί ο κόσμος της εκπαίδευσης και ας σκύψει το Υπουργείο Παιδείας σε αυτά που λένε οι εκπαιδευτικοί εδώ και 15 χρόνια για την επαγγελματική εκπαίδευση. Για τη μορφή της, για τον χαρακτήρα της και για το περιεχόμενό της.
Για την επιμόρφωση: Θεωρούμε μια ευκαιρία, παρότι διαφωνούμε με αρκετούς στόχους του προγράμματος ΕΠΕΔΒΜ και το έχουμε διακηρύξει, θεωρούμε μια ευκαιρία -θεωρούσαμε μια ευκαιρία και το προηγούμενο πρόγραμμα, το ΕΠΕΑΕΚ, αλλά χάθηκε δυστυχώς- το να υλοποιηθεί επιτέλους μια σοβαρή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών αξιοποιώντας και τα κονδύλια αυτά.
Αντί γι\' αυτό, υλοποιήθηκε όλα τα χρόνια μια επιμόρφωση σε διάφορα μικρά προγράμματα χωρίς συνέχεια, με διάφορους φορείς, χωρίς να υπάρχει κεντρικός σχεδιασμός και πολλές φορές αμφίβολης αξίας. Στήθηκε ένας Οργανισμός, ο ΟΕΠΕΚ, για τον οποίο σε κάθε συνεδρίαση της επιτροπής παρακολούθησης έχουμε και μια διαφορετική ενημέρωση, όπως ότι θα καταργηθεί ή θα ενσωματωθεί στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ή θα καταργηθεί ο Οργανισμός αυτός, όπως και το ΚΕΕ, και θα ενσωματωθούν στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο κ.λπ.. Πριν λίγες μέρες μας ζήτησαν εκπροσώπους για τη Διοίκηση αυτού του Οργανισμού. Δηλαδή, ορίστηκε διοίκηση στον ΟΕΠΕΚ, άρα δεν καταργείται, προς το παρόν τουλάχιστον.
Επιτέλους θα πρέπει η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών να είναι σχεδιασμένη κεντρικά, θα πρέπει να είναι πανεπιστημιακού επιπέδου. Κι αυτό για εμάς είναι αδιαπραγμάτευτο. Και θα πρέπει ο βασικός της κορμός να είναι η ετήσια επιμόρφωση. Αυτό είναι ένα αίτημα των εκπαιδευτικών που έρχεται από παλιά και δυστυχώς, παρά τα ωραία λόγια που έχουμε ακούσει κατά καιρούς από την εκάστοτε πολιτική ηγεσία, ότι είναι «πολύ ωραίες οι προτάσεις σας», τίποτε από αυτές δεν έχει υλοποιηθεί.
Για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, λοιπόν, στο συγκεκριμένο πρόγραμμα (ΕΠΕΔΒΜ) αναφέρεται ότι θα δοθούν 155 εκ. Καταρχάς, θεωρούμε ότι είναι ελάχιστα τα χρήματα που διατίθενται για την επιμόρφωση. Ένα στοιχείο αυτό.
Δεύτερον, από τα 155 εκ. για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών δεν διατίθεται τίποτα για την ετήσια. Η ετήσια επιμόρφωση ουσιαστικά διαγράφηκε από κάθε προοπτική υλοποίησής της. Όλα τα χρήματα θα διατεθούν σε ένα πρόγραμμα, από ό,τι φαίνεται, 200 ωρών, οι οποίες οι 50 θα είναι διά ζώσης, σύμφωνα με όσα έχουν ανακοινωθεί, τουλάχιστον, και οι άλλες θα είναι εξ αποστάσεως. Κι αυτό θα είναι το «μεγάλο» πρόγραμμα επιμόρφωσης.
Διαφωνούμε απόλυτα με αυτό. Προτείνουμε και θεωρούμε αναγκαίο τα χρήματα που υπάρχουν στο πρόγραμμα αυτό να διατεθούν βασικά για την ετήσια επιμόρφωση των εκπαιδευτικών με απαλλαγή από τα διδακτικά τους καθήκοντα. Βεβαίως, πρέπει να υπάρχουν και άλλα προγράμματα και επιμέρους επιμορφώσεις, όπως, π.χ., για την περιβαλλοντική εκπαίδευσης, την αγωγή υγείας, για τις νέες τεχνολογίες, αλλά και προγράμματα εισαγωγικής επιμόρφωσης. Έχουμε κάνει συγκεκριμένες προτάσεις γι\' αυτό, τις καταθέτουμε και σήμερα, πολυσέλιδες προτάσεις, επεξεργασμένες προτάσεις, που είναι αποτέλεσμα της συλλογικής σκέψης μέσα στον εκπαιδευτικό κλάδο.
Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο αυτές τις μέρες στέλνει σε όλους τους εκπαιδευτικούς ένα ερωτηματολόγιο τριών σελίδων, για να συμπληρώσουν κάποια «κουτάκια». Δεν θεωρούμε ότι με ένα ερωτηματολόγιο από το οποίο λείπει βέβαια και η βασική μορφή που προτείνει ο κλάδος των εκπαιδευτικών, η ετήσια επιμόρφωση, μπορεί να υπάρξει σοβαρή διαβούλευση.
Ξέρετε πόσες “διαβουλεύσεις” έχουν γίνει από τις κυβερνήσεις; Η πρόσφατη είναι πριν δύο χρόνια επί κ. Στυλιανίδη. Ποια είναι τα αποτελέσματα αυτής της διαβούλευσης; Κανείς δεν γνωρίζει. Ο κλάδος μας έχει καταθέσει τις προτάσεις του μέσα από επίπονες και πολύχρονες διαδικασίες ουσιαστικής συζήτησης σε συνελεύσεις σε σχολεία, σε διαδικασίες, συνέδρια κ.λπ., και οφείλει το Υπουργείο Παιδείας να υλοποιήσει αυτές τις προτάσεις. Χρειάζονται, λοιπόν, παραπάνω χρήματα για την επιμόρφωση και με βασική κατεύθυνση την ετήσια επιμόρφωση. Αυτή είναι η βασική μας παρατήρηση και η βασική μας διαφωνία όσον αφορά την επιμόρφωση.
Υπάρχει μέσα σε αυτά τα επιμορφωτικά προγράμματα ένα πρόγραμμα που το ανέδειξε τελευταία και η Υπουργός Παιδείας, το θέμα της αριστείας. Ανεξάρτητα από το αν διαφωνεί ή συμφωνεί κανείς με αυτό το πρόγραμμα, θα έλεγα ότι θα προτιμούσαμε τα χρήματα αυτά, αν πραγματικά θέλει κανείς να στηρίξει τους εκπαιδευτικούς που κάνουν καινοτομίες, να δοθούν για να μπορούν να πραγματοποιηθούν οι καινοτομίες αυτές, δηλαδή να υλοποιήσουν οι εκπαιδευτικοί τα προγράμματά τους, και όχι να δοθούν για φιέστες, παράτες, βραβεύσεις, ξενοδοχεία, φαγητά και δεν ξέρω τι άλλο. Και είναι παράδοξο και ειρωνικό να θέλει το υπουργείο να βραβεύει τους εκπαιδευτικούς που κάνουν καινοτομίες και προγράμματα πρωτοποριακά, αλλά να μην τους βοηθάει στην πράξη, στο σχολείο δηλαδή, να υλοποιήσουν αυτά τα προγράμματα με την ανάλογη χρηματοδότηση, με αποτέλεσμα, για να υλοποιήσει ο εκπαιδευτικός προγράμματα, να ψάχνει από εδώ και από εκεί τα χρήματα και να ωθείται στην εξεύρεση «ευγενών χορηγών».
Ψηφιακά υλικά στα σχολεία: Εδώ μια παρατήρηση. Νομίζω ότι κάθε Υπουργός Παιδείας κάνει πολιτική εκπαιδευτική με ορίζοντα τη θητεία του, η οποία στην Ελλάδα είναι και πολύ μικρή. Ο προηγούμενος υπουργός έκανε πολιτική με βάση τα netbooks. Τέλειωσε η θητεία, πήραμε τα netbooks που πούλησαν οι εταιρείες, κάποιες εταιρείες κέρδισαν κάποια χρήματα, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι παρατηρήσεις των εκπαιδευτικών με ποιες προϋποθέσεις, με ποια επιμόρφωση, με ποιο εκπαιδευτικό υλικό θα λειτουργήσουν αυτά σε όφελος των μαθητών και της εκπαίδευσης. Τώρα είμαστε στη φάση να αγοράσουμε τους διαδραστικούς πίνακες και καθαρίσαμε. Νομίζω αυτή η κατάσταση πρέπει να αλλάξει.
Υπάρχουν, επίσης, πολλά κονδύλια μέσα στο ΕΠΔΒΜ, που νομίζω ότι σε αυτή την κατάσταση που αντιμετωπίζουμε, που βιώνει ο ελληνικός λαός, θα πρέπει να αναπροσανατολιστούν ριζικά. Δηλαδή δεν μπορεί να παραμένουν αυτά που υπήρχαν στην αρχή του προγράμματος. Όταν σε μια χώρα έχουν ζητήσει από το λαό της να κάνει τόσες θυσίες, δεν μπορεί να υπάρχουν 43 εκατομμύρια ευρώ για τη δημοσιότητα και τη διαχείριση του προγράμματος! Η καλύτερη δημοσιότητα, άλλωστε, είναι να υλοποιούνται αποτελεσματικά προγράμματα και να γίνονται σωστά πράγματα. Αυτή είναι η καλύτερη δημοσιότητα.
Βεβαίως, θα μου πείτε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιμένει. Όμως θα πρέπει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναπροσαρμόσει τη λογική της. Δεν μπορεί σε ένα λαό στον οποίο επιβάλλουν μονόπλευρη λιτότητα να εμφανίζονται τέτοιες δαπάνες που ουσιαστικά να συνιστούν πρόκληση. Είναι πρόκληση και από τη μεριά μας θα το δημοσιοποιήσουμε αυτό.
Σαράντα τρία εκατομμύρια (43 εκ.) € δίνονται για την «ενίσχυση της ποιότητας της διαχείρισης» και τη «δημοσιότητα» και την «πληροφόρηση»!!. Πρέπει δραστικά να μειωθούν αυτά τα ποσά. Να τροποποιηθεί ο σχετικός προϋπολογισμός του ΕΠΕΔΒΜ.
Ορισμένα παραδείγματα:
- 9, 5 εκ. € προβλέπονται για το Σύμβουλο δημοσιότητας!!
- 4 εκ. € για υπηρεσίες δημοσιότητας, προβολής και πληροφόρησης!!
- 12 εκ. € για τις υπηρεσίες συμβούλου υποστήριξης!!
Να και συγκεκριμένα παραδείγματα από προκηρύξεις που έγιναν το προηγούμενο διάστημα και που αφορούν προγράμματα του ΕΠΕΔΒΜ, και είναι επιπλέον από τα παραπάνω κονδύλια:
Επιχειρήθηκε να συνταχθεί το πολυνομοσχέδιο αντί 96.000 €, πράγμα το οποίο ακυρώθηκε, ευτυχώς.
Πραγματοποιήθηκε μελέτη για τις δυνατότητες αναβάθμισης της διοίκησης της εκπαίδευσης, ενόψει των αλλαγών που θα γίνουν στη Διοίκηση και στην Αυτοδιοίκηση. Για να συνταχθεί, λοιπόν, η μελέτη προβλέπονται 70.000 € για 3 μήνες. Πρόκληση.
Εκπόνηση μελέτης για ένα ενιαίο πλαίσιο ποιοτικής αναβάθμισης της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, για 90 μέρες 70.000 €. Πρόκληση.
Για τον σύμβουλο αξιολόγησης προβλέπεται αμοιβή 300.000 €. Εδώ βρίσκεται και μια πολύ ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: Αμοιβή 300.000 € για δύο χρόνια ή όποτε τελειώσουν τα λεφτά!! Αυτό είναι σα να λέει κάποιος «πάρε τα λεφτά και φύγε»…. Πρόκληση.
Σύμβουλος επικοινωνιακής στρατηγικής: 270.000 € για τα πρώτα χρόνια και 180.000 για τα επόμενα. Πρόκληση.
Τεχνικός σύμβουλος για την υποστήριξη συγχώνευσης των φορέων του Υπουργείου Παιδείας. Δηλαδή για να συγχωνευτούν, παραδείγματος χάρη, ο ΟΕΠΕΚ, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και το ΚΕΕ, πρέπει να έχουμε έναν σύμβουλο ο οποίος σε 90 μέρες θα μας πει πώς θα γίνει και θα πάρει 70.000 €. Πρόκληση.
Σχέδιο δράσης για την υλοποίηση νέας εθνικής στρατηγικής για τη διά βίου μάθηση. Θα αμειφθεί με 100.000 € για 70 μέρες. Πρόκληση.
Όλα αυτά και πολλά άλλα νομίζω ότι πρέπει, με δεδομένη την κατάσταση και από σεβασμό προς τον ελληνικό λαό, που κάνει τόσες θυσίες αυτή την περίοδο, τις οποίες έτσι και αλλιώς δεν αποδεχόμαστε ως εργαζόμενοι, να αλλάξουν.
Έχει Υπηρεσίες το Υπουργείο Παιδείας, έχει ερευνητικά κέντρα, έχει το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας, έχει το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, έχει και τις δικές του υπηρεσίες. Μπορεί να κάνει μελέτες, μπορεί να κάνει τις αλλαγές, βεβαίως σε συνεννόηση, εμείς υποστηρίζουμε, και με τις Ομοσπονδίες.
Η Ομοσπονδία μας έχει καταθέσει προτάσεις, θα τις καταθέσουμε πάλι σήμερα και παρακαλώ να περάσουν στα πρακτικά τρία κείμενα.
Πρώτον, οι προτάσεις της ΟΛΜΕ συνολικά για το πρόγραμμα ΕΠΕΔΒΜ, για το οποίο έχουμε σοβαρές διαφωνίες τόσο για τη στρατηγική του όσο και για τις επιλογές του. Δεν θα τις επαναλάβω σήμερα, γιατί έχουν αναφερθεί σε όλες τις προηγούμενες συνεδρίες της Επιτροπής. Είναι προτάσεις που υπηρετούν μια άλλη στρατηγική, μια στρατηγική που επιδιώκει η υποχρεωτική εκπαίδευση να γίνει 12χρονη, που επιδιώκει η εκπαίδευση να μην σύρεται πίσω από το άρμα της αγοράς, που στοχεύει στην αύξηση της χρηματοδότησης της εκπαίδευσης. Σε αυτή την κατεύθυνση κινούνται όλες οι προτάσεις μας.
Για το περιεχόμενο του σχολικού προγράμματος, καταθέτω το κείμενο της ΟΛΜΕ για το σχολείο του 21ου αιώνα. Καταθέτω, επίσης, για ακόμη φορά τις προτάσεις μας για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, αναλυτικά, με την τεκμηρίωσή τους.
Πιστεύουμε, κυρίες και κύριοι, ότι πρέπει να υπάρξουν σοβαρές αλλαγές και στο συγκεκριμένο πρόγραμμα στην κατεύθυνση που ήδη αναφέραμε, συνολικά στην πολιτική του Υπουργείου Παιδείας αλλά και στο πώς αντιμετωπίζει αυτό τους εκπαιδευτικούς.
Ο νυν Πρωθυπουργός υποσχόταν πριν τις εκλογές ότι πέρα από το 5% για την παιδεία «εμείς θα δώσουμε το 40% του ΕΣΠΑ στην εκπαίδευση». Η ΟΛΜΕ πρότεινε στις προτάσεις της για το ΕΣΠΑ να δοθεί πάνω από το 50% του Δ΄ ΚΠΣ στην παιδεία. Θα καταθέσω, λοιπόν, σήμερα μια «συντηρητική» πρόταση: Να υλοποιηθεί η πρόταση του Πρωθυπουργού. Να αναπροσαρμοστεί, δηλαδή, το 40% του ΕΣΠΑ και να δοθεί στην εκπαίδευση.
Ευχαριστώ πολύ.
Αθήνα 11 - 6 - 2010
Είμαστε σε μια εποχή που το ονομαζόμενο “πρόγραμμα σταθερότητας και ανάπτυξης”, στην πραγματικότητα πρόγραμμα λιτότητας για τον ελληνικό λαό, επηρεάζει αρνητικά όλες τις λειτουργίες του «κοινωνικού κράτους», μειώνει τη χρηματοδότηση και οδηγεί την εκπαίδευση στην υποβάθμιση.
Ειδικά στην εκπαίδευση, οι επιπτώσεις αυτής της πολιτικής είναι, δυστυχώς, τραγικές. Ήδη, παρά τις διακηρύξεις της κυβέρνησης ότι θα δοθεί το 5% του ΑΕΠ στην παιδεία, όπως αναφέρει και το κείμενο του προγράμματος ΕΠΕΔΒΜ, ότι δηλ. ο στόχος της κυβέρνησης είναι για 5% το 2013, κάθε χρόνο μειώνονται σταθερά οι δαπάνες για την παιδεία. Μάλλον πρέπει να «αναπροσαρμόσει» η κυβέρνηση αυτόν το στόχο και να μας πει πόσο θα μειώνεται κάθε χρόνο η χρηματοδότηση της εκπαίδευσης. Τουλάχιστον να μην παραπληροφορείται ο ελληνικός λαός.
Η χρηματοδότηση, λοιπόν, της εκπαίδευσης μειώνεται κάθε χρόνο. Φέτος, παρά την υπόσχεση για 1 δισ. € παραπάνω, η χρηματοδότηση περικόπτεται με το λεγόμενο πρόγραμμα σταθερότητας αλλά και με όσα μέτρα έχουν παρθεί. Περικόπηκε επίσης και το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων κατά 100 εκ. €. Αυτό θα έχει επίπτωση και στην εξέλιξη αυτού εδώ του προγράμματος, το οποίο ήδη έχει καθυστερήσει δραματικά στην υλοποίησή του (μόνο το 1,8% των χρημάτων έχει απορροφηθεί μέχρι σήμερα, παρά το γεγονός ότι αυτό αναφέρεται στα έτη 2007-2013).
Και αυτό είναι μια αρνητική εξέλιξη, για την οποία ευθύνη έχουν και οι κυβερνήσεις που κυβέρνησαν τη χώρα, αλλά και η Ε.Ε. και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Και αυτά δεν είναι εκτιμήσεις μιας Ομοσπονδίας, είναι όλων των εργαζομένων της χώρας, όλων των συνδικάτων της χώρας - και όχι μόνο.
Πιστεύουμε, και αυτό είναι πεποίθηση και των δύο Ομοσπονδιών των εκπαιδευτικών, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας, ότι βασικό στοιχείο για να λειτουργήσουν τα πράγματα στην εκπαίδευση είναι η συμμετοχή των εκπαιδευτικών στις διαδικασίες υλοποίησης και στις διαδικασίες σχεδιασμού της εκπαιδευτικής πολιτικής και η δημιουργία ενός θετικού κλίματος.
Πέρα από τα οικονομικά μέτρα, πέρα από τα όσα βιώνουν οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί -και ξέρετε όλοι πολύ καλά πόσα έχουν χάσει μαζί με τους άλλους εργαζόμενους αυτή τη χρονιά-, έχουμε το γεγονός ότι αυτό που έχει καταφέρει η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας είναι να αναστατώσει τον εκπαιδευτικό κόσμο.
Κι αυτό το κατάφερε με το πολυνομοσχέδιο, καταρχάς, για το οποίο δεν έγινε καμία ουσιαστική διαπραγμάτευση, παρά τα ωραία λόγια για διαβούλευση. Ο νέος νόμος που ψηφίστηκε, ο οποίος αναφέρεται σε εργασιακά ζητήματα, στις προσλήψεις και στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και του εκπαιδευτικού, βρίσκεται ουσιαστικά σε αντίθεση με τις απόψεις των εκπαιδευτικών.
Και γι\' αυτό, όπως ξέρετε, συλλογικά ο εκπαιδευτικός κόσμος στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχει αποφασίσει ότι δεν θα εφαρμόσει στην πράξη πολλές διατάξεις του πολυνομοσχεδίου, όπως αυτές που αφορούν την αξιολόγηση.
Θεωρούμε ότι με τον εκπαιδευτικό στην άκρη και με τον εκπαιδευτικό συνεχώς στοχοποιούμενο δεν μπορεί να προχωρήσει τίποτε.
Επιτρέψτε μου να πω ότι μια πραγματική διαβούλευση με τους κοινωνικούς φορείς για μας σημαίνει διαπραγμάτευση. Και όσον αφορά το πολυνομοσχέδιο, στο οποίο αναφέρθηκε ο κ. Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου, που κυρίως αφορά εργασιακά ζητήματα των εκπαιδευτικών, σημαίνει διαπραγμάτευση και εφαρμογή του νόμου του κράτους που υπάρχει από το ’99 και υπογραφή συλλογικής σύμβασης. Αυτή είναι η πραγματική διαβούλευση, αυτή είναι η πραγματική διαπραγμάτευση με τους «κοινωνικούς εταίρους».
Η αναστάτωση, λοιπόν, που έχει δημιουργηθεί στο χώρο της εκπαίδευσης, με ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας, δεν νομίζουμε ότι βοηθάει αυτή την περίοδο στο να ακολουθηθούν πολιτικές οι οποίες θα βελτιώσουν τα πράγματα. Πρέπει να ξανασκεφτεί το Υπουργείο Παιδείας την πολιτική του συνολικά και βεβαίως τη συμπεριφορά του απέναντι στους εκπαιδευτικούς.
Ειπώθηκε, επίσης, ότι ετοιμάζεται νομοσχέδιο για την τεχνική εκπαίδευση. Εγώ θέλω να σας ρωτήσω, από το ’97-’98 πόσες αλλαγές έχουν γίνει σε αυτή τη χιλιοταλαιπωρημένη επαγγελματική εκπαίδευση; Πόσες; Πέστε μου. Κάθε υπουργός Παιδείας κάνει και μια αλλαγή. Ακόμα και από την ίδια κυβέρνηση. Και όλες αυτές οι αλλαγές έχουν παρουσιαστεί και μέσα από το ΕΠΕΑΕΚ, αλλά και από αυτό το ΕΠΕΔΒΜ, ότι αναβαθμίζουν την επαγγελματική εκπαίδευση.
Δεν μπορεί και τα ΤΕΕ να αναβάθμισαν την επαγγελματική εκπαίδευση, δεν μπορεί και τα ΕΠΑΛ να αναβάθμισαν την επαγγελματική εκπαίδευση, δεν μπορεί και το Τεχνολογικό Λύκειο, που ετοιμάζεται, να αναβαθμίζει την επαγγελματική εκπαίδευση. Και σε όλα αυτά οι αξιολογήσεις του προγράμματος να λένε ότι αναβαθμίστηκε η ΤΕΕ. Είναι άξιο απορίας πώς αναβαθμίστηκε η ΤΕΕ, όταν είναι σήμερα διαπιστωμένο από όλους ότι αντιμετωπίζουμε τη χειρότερη υποβάθμιση της τελευταίας 20ετίας; Κι αυτό το λένε τα στατιστικά στοιχεία που αφορούν το μαθητικό δυναμικό. Το παραδέχονται όλοι όσοι ασχολούνται με τα εκπαιδευτικά θέματα. Επιτέλους, ας ακουστεί ο κόσμος της εκπαίδευσης και ας σκύψει το Υπουργείο Παιδείας σε αυτά που λένε οι εκπαιδευτικοί εδώ και 15 χρόνια για την επαγγελματική εκπαίδευση. Για τη μορφή της, για τον χαρακτήρα της και για το περιεχόμενό της.
Για την επιμόρφωση: Θεωρούμε μια ευκαιρία, παρότι διαφωνούμε με αρκετούς στόχους του προγράμματος ΕΠΕΔΒΜ και το έχουμε διακηρύξει, θεωρούμε μια ευκαιρία -θεωρούσαμε μια ευκαιρία και το προηγούμενο πρόγραμμα, το ΕΠΕΑΕΚ, αλλά χάθηκε δυστυχώς- το να υλοποιηθεί επιτέλους μια σοβαρή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών αξιοποιώντας και τα κονδύλια αυτά.
Αντί γι\' αυτό, υλοποιήθηκε όλα τα χρόνια μια επιμόρφωση σε διάφορα μικρά προγράμματα χωρίς συνέχεια, με διάφορους φορείς, χωρίς να υπάρχει κεντρικός σχεδιασμός και πολλές φορές αμφίβολης αξίας. Στήθηκε ένας Οργανισμός, ο ΟΕΠΕΚ, για τον οποίο σε κάθε συνεδρίαση της επιτροπής παρακολούθησης έχουμε και μια διαφορετική ενημέρωση, όπως ότι θα καταργηθεί ή θα ενσωματωθεί στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ή θα καταργηθεί ο Οργανισμός αυτός, όπως και το ΚΕΕ, και θα ενσωματωθούν στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο κ.λπ.. Πριν λίγες μέρες μας ζήτησαν εκπροσώπους για τη Διοίκηση αυτού του Οργανισμού. Δηλαδή, ορίστηκε διοίκηση στον ΟΕΠΕΚ, άρα δεν καταργείται, προς το παρόν τουλάχιστον.
Επιτέλους θα πρέπει η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών να είναι σχεδιασμένη κεντρικά, θα πρέπει να είναι πανεπιστημιακού επιπέδου. Κι αυτό για εμάς είναι αδιαπραγμάτευτο. Και θα πρέπει ο βασικός της κορμός να είναι η ετήσια επιμόρφωση. Αυτό είναι ένα αίτημα των εκπαιδευτικών που έρχεται από παλιά και δυστυχώς, παρά τα ωραία λόγια που έχουμε ακούσει κατά καιρούς από την εκάστοτε πολιτική ηγεσία, ότι είναι «πολύ ωραίες οι προτάσεις σας», τίποτε από αυτές δεν έχει υλοποιηθεί.
Για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, λοιπόν, στο συγκεκριμένο πρόγραμμα (ΕΠΕΔΒΜ) αναφέρεται ότι θα δοθούν 155 εκ. Καταρχάς, θεωρούμε ότι είναι ελάχιστα τα χρήματα που διατίθενται για την επιμόρφωση. Ένα στοιχείο αυτό.
Δεύτερον, από τα 155 εκ. για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών δεν διατίθεται τίποτα για την ετήσια. Η ετήσια επιμόρφωση ουσιαστικά διαγράφηκε από κάθε προοπτική υλοποίησής της. Όλα τα χρήματα θα διατεθούν σε ένα πρόγραμμα, από ό,τι φαίνεται, 200 ωρών, οι οποίες οι 50 θα είναι διά ζώσης, σύμφωνα με όσα έχουν ανακοινωθεί, τουλάχιστον, και οι άλλες θα είναι εξ αποστάσεως. Κι αυτό θα είναι το «μεγάλο» πρόγραμμα επιμόρφωσης.
Διαφωνούμε απόλυτα με αυτό. Προτείνουμε και θεωρούμε αναγκαίο τα χρήματα που υπάρχουν στο πρόγραμμα αυτό να διατεθούν βασικά για την ετήσια επιμόρφωση των εκπαιδευτικών με απαλλαγή από τα διδακτικά τους καθήκοντα. Βεβαίως, πρέπει να υπάρχουν και άλλα προγράμματα και επιμέρους επιμορφώσεις, όπως, π.χ., για την περιβαλλοντική εκπαίδευσης, την αγωγή υγείας, για τις νέες τεχνολογίες, αλλά και προγράμματα εισαγωγικής επιμόρφωσης. Έχουμε κάνει συγκεκριμένες προτάσεις γι\' αυτό, τις καταθέτουμε και σήμερα, πολυσέλιδες προτάσεις, επεξεργασμένες προτάσεις, που είναι αποτέλεσμα της συλλογικής σκέψης μέσα στον εκπαιδευτικό κλάδο.
Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο αυτές τις μέρες στέλνει σε όλους τους εκπαιδευτικούς ένα ερωτηματολόγιο τριών σελίδων, για να συμπληρώσουν κάποια «κουτάκια». Δεν θεωρούμε ότι με ένα ερωτηματολόγιο από το οποίο λείπει βέβαια και η βασική μορφή που προτείνει ο κλάδος των εκπαιδευτικών, η ετήσια επιμόρφωση, μπορεί να υπάρξει σοβαρή διαβούλευση.
Ξέρετε πόσες “διαβουλεύσεις” έχουν γίνει από τις κυβερνήσεις; Η πρόσφατη είναι πριν δύο χρόνια επί κ. Στυλιανίδη. Ποια είναι τα αποτελέσματα αυτής της διαβούλευσης; Κανείς δεν γνωρίζει. Ο κλάδος μας έχει καταθέσει τις προτάσεις του μέσα από επίπονες και πολύχρονες διαδικασίες ουσιαστικής συζήτησης σε συνελεύσεις σε σχολεία, σε διαδικασίες, συνέδρια κ.λπ., και οφείλει το Υπουργείο Παιδείας να υλοποιήσει αυτές τις προτάσεις. Χρειάζονται, λοιπόν, παραπάνω χρήματα για την επιμόρφωση και με βασική κατεύθυνση την ετήσια επιμόρφωση. Αυτή είναι η βασική μας παρατήρηση και η βασική μας διαφωνία όσον αφορά την επιμόρφωση.
Υπάρχει μέσα σε αυτά τα επιμορφωτικά προγράμματα ένα πρόγραμμα που το ανέδειξε τελευταία και η Υπουργός Παιδείας, το θέμα της αριστείας. Ανεξάρτητα από το αν διαφωνεί ή συμφωνεί κανείς με αυτό το πρόγραμμα, θα έλεγα ότι θα προτιμούσαμε τα χρήματα αυτά, αν πραγματικά θέλει κανείς να στηρίξει τους εκπαιδευτικούς που κάνουν καινοτομίες, να δοθούν για να μπορούν να πραγματοποιηθούν οι καινοτομίες αυτές, δηλαδή να υλοποιήσουν οι εκπαιδευτικοί τα προγράμματά τους, και όχι να δοθούν για φιέστες, παράτες, βραβεύσεις, ξενοδοχεία, φαγητά και δεν ξέρω τι άλλο. Και είναι παράδοξο και ειρωνικό να θέλει το υπουργείο να βραβεύει τους εκπαιδευτικούς που κάνουν καινοτομίες και προγράμματα πρωτοποριακά, αλλά να μην τους βοηθάει στην πράξη, στο σχολείο δηλαδή, να υλοποιήσουν αυτά τα προγράμματα με την ανάλογη χρηματοδότηση, με αποτέλεσμα, για να υλοποιήσει ο εκπαιδευτικός προγράμματα, να ψάχνει από εδώ και από εκεί τα χρήματα και να ωθείται στην εξεύρεση «ευγενών χορηγών».
Ψηφιακά υλικά στα σχολεία: Εδώ μια παρατήρηση. Νομίζω ότι κάθε Υπουργός Παιδείας κάνει πολιτική εκπαιδευτική με ορίζοντα τη θητεία του, η οποία στην Ελλάδα είναι και πολύ μικρή. Ο προηγούμενος υπουργός έκανε πολιτική με βάση τα netbooks. Τέλειωσε η θητεία, πήραμε τα netbooks που πούλησαν οι εταιρείες, κάποιες εταιρείες κέρδισαν κάποια χρήματα, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι παρατηρήσεις των εκπαιδευτικών με ποιες προϋποθέσεις, με ποια επιμόρφωση, με ποιο εκπαιδευτικό υλικό θα λειτουργήσουν αυτά σε όφελος των μαθητών και της εκπαίδευσης. Τώρα είμαστε στη φάση να αγοράσουμε τους διαδραστικούς πίνακες και καθαρίσαμε. Νομίζω αυτή η κατάσταση πρέπει να αλλάξει.
Υπάρχουν, επίσης, πολλά κονδύλια μέσα στο ΕΠΔΒΜ, που νομίζω ότι σε αυτή την κατάσταση που αντιμετωπίζουμε, που βιώνει ο ελληνικός λαός, θα πρέπει να αναπροσανατολιστούν ριζικά. Δηλαδή δεν μπορεί να παραμένουν αυτά που υπήρχαν στην αρχή του προγράμματος. Όταν σε μια χώρα έχουν ζητήσει από το λαό της να κάνει τόσες θυσίες, δεν μπορεί να υπάρχουν 43 εκατομμύρια ευρώ για τη δημοσιότητα και τη διαχείριση του προγράμματος! Η καλύτερη δημοσιότητα, άλλωστε, είναι να υλοποιούνται αποτελεσματικά προγράμματα και να γίνονται σωστά πράγματα. Αυτή είναι η καλύτερη δημοσιότητα.
Βεβαίως, θα μου πείτε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιμένει. Όμως θα πρέπει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναπροσαρμόσει τη λογική της. Δεν μπορεί σε ένα λαό στον οποίο επιβάλλουν μονόπλευρη λιτότητα να εμφανίζονται τέτοιες δαπάνες που ουσιαστικά να συνιστούν πρόκληση. Είναι πρόκληση και από τη μεριά μας θα το δημοσιοποιήσουμε αυτό.
Σαράντα τρία εκατομμύρια (43 εκ.) € δίνονται για την «ενίσχυση της ποιότητας της διαχείρισης» και τη «δημοσιότητα» και την «πληροφόρηση»!!. Πρέπει δραστικά να μειωθούν αυτά τα ποσά. Να τροποποιηθεί ο σχετικός προϋπολογισμός του ΕΠΕΔΒΜ.
Ορισμένα παραδείγματα:
- 9, 5 εκ. € προβλέπονται για το Σύμβουλο δημοσιότητας!!
- 4 εκ. € για υπηρεσίες δημοσιότητας, προβολής και πληροφόρησης!!
- 12 εκ. € για τις υπηρεσίες συμβούλου υποστήριξης!!
Να και συγκεκριμένα παραδείγματα από προκηρύξεις που έγιναν το προηγούμενο διάστημα και που αφορούν προγράμματα του ΕΠΕΔΒΜ, και είναι επιπλέον από τα παραπάνω κονδύλια:
Επιχειρήθηκε να συνταχθεί το πολυνομοσχέδιο αντί 96.000 €, πράγμα το οποίο ακυρώθηκε, ευτυχώς.
Πραγματοποιήθηκε μελέτη για τις δυνατότητες αναβάθμισης της διοίκησης της εκπαίδευσης, ενόψει των αλλαγών που θα γίνουν στη Διοίκηση και στην Αυτοδιοίκηση. Για να συνταχθεί, λοιπόν, η μελέτη προβλέπονται 70.000 € για 3 μήνες. Πρόκληση.
Εκπόνηση μελέτης για ένα ενιαίο πλαίσιο ποιοτικής αναβάθμισης της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, για 90 μέρες 70.000 €. Πρόκληση.
Για τον σύμβουλο αξιολόγησης προβλέπεται αμοιβή 300.000 €. Εδώ βρίσκεται και μια πολύ ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: Αμοιβή 300.000 € για δύο χρόνια ή όποτε τελειώσουν τα λεφτά!! Αυτό είναι σα να λέει κάποιος «πάρε τα λεφτά και φύγε»…. Πρόκληση.
Σύμβουλος επικοινωνιακής στρατηγικής: 270.000 € για τα πρώτα χρόνια και 180.000 για τα επόμενα. Πρόκληση.
Τεχνικός σύμβουλος για την υποστήριξη συγχώνευσης των φορέων του Υπουργείου Παιδείας. Δηλαδή για να συγχωνευτούν, παραδείγματος χάρη, ο ΟΕΠΕΚ, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και το ΚΕΕ, πρέπει να έχουμε έναν σύμβουλο ο οποίος σε 90 μέρες θα μας πει πώς θα γίνει και θα πάρει 70.000 €. Πρόκληση.
Σχέδιο δράσης για την υλοποίηση νέας εθνικής στρατηγικής για τη διά βίου μάθηση. Θα αμειφθεί με 100.000 € για 70 μέρες. Πρόκληση.
Όλα αυτά και πολλά άλλα νομίζω ότι πρέπει, με δεδομένη την κατάσταση και από σεβασμό προς τον ελληνικό λαό, που κάνει τόσες θυσίες αυτή την περίοδο, τις οποίες έτσι και αλλιώς δεν αποδεχόμαστε ως εργαζόμενοι, να αλλάξουν.
Έχει Υπηρεσίες το Υπουργείο Παιδείας, έχει ερευνητικά κέντρα, έχει το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας, έχει το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, έχει και τις δικές του υπηρεσίες. Μπορεί να κάνει μελέτες, μπορεί να κάνει τις αλλαγές, βεβαίως σε συνεννόηση, εμείς υποστηρίζουμε, και με τις Ομοσπονδίες.
Η Ομοσπονδία μας έχει καταθέσει προτάσεις, θα τις καταθέσουμε πάλι σήμερα και παρακαλώ να περάσουν στα πρακτικά τρία κείμενα.
Πρώτον, οι προτάσεις της ΟΛΜΕ συνολικά για το πρόγραμμα ΕΠΕΔΒΜ, για το οποίο έχουμε σοβαρές διαφωνίες τόσο για τη στρατηγική του όσο και για τις επιλογές του. Δεν θα τις επαναλάβω σήμερα, γιατί έχουν αναφερθεί σε όλες τις προηγούμενες συνεδρίες της Επιτροπής. Είναι προτάσεις που υπηρετούν μια άλλη στρατηγική, μια στρατηγική που επιδιώκει η υποχρεωτική εκπαίδευση να γίνει 12χρονη, που επιδιώκει η εκπαίδευση να μην σύρεται πίσω από το άρμα της αγοράς, που στοχεύει στην αύξηση της χρηματοδότησης της εκπαίδευσης. Σε αυτή την κατεύθυνση κινούνται όλες οι προτάσεις μας.
Για το περιεχόμενο του σχολικού προγράμματος, καταθέτω το κείμενο της ΟΛΜΕ για το σχολείο του 21ου αιώνα. Καταθέτω, επίσης, για ακόμη φορά τις προτάσεις μας για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, αναλυτικά, με την τεκμηρίωσή τους.
Πιστεύουμε, κυρίες και κύριοι, ότι πρέπει να υπάρξουν σοβαρές αλλαγές και στο συγκεκριμένο πρόγραμμα στην κατεύθυνση που ήδη αναφέραμε, συνολικά στην πολιτική του Υπουργείου Παιδείας αλλά και στο πώς αντιμετωπίζει αυτό τους εκπαιδευτικούς.
Ο νυν Πρωθυπουργός υποσχόταν πριν τις εκλογές ότι πέρα από το 5% για την παιδεία «εμείς θα δώσουμε το 40% του ΕΣΠΑ στην εκπαίδευση». Η ΟΛΜΕ πρότεινε στις προτάσεις της για το ΕΣΠΑ να δοθεί πάνω από το 50% του Δ΄ ΚΠΣ στην παιδεία. Θα καταθέσω, λοιπόν, σήμερα μια «συντηρητική» πρόταση: Να υλοποιηθεί η πρόταση του Πρωθυπουργού. Να αναπροσαρμοστεί, δηλαδή, το 40% του ΕΣΠΑ και να δοθεί στην εκπαίδευση.
Ευχαριστώ πολύ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου