ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΕΤΑΛΥΚΕΙΑΚΟΥ ΕΤΟΥΣ -ΤΑΞΗΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΑΛ;

ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΕΤΑΛΥΚΕΙΑΚΟΥ  ΕΤΟΥΣ -ΤΑΞΗΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΑΛ;

του Θέμη Κοτσιφάκη

Εκπαιδευτικού στο 2^ο ΕΠΑΛ Χαλανδρίου,

πρώην προέδρου της ΟΛΜΕ

Ο νομοθέτης είναι πονηρός, αλλά του ξεφεύγουν και καμιά φορά διατυπώσεις που αποκαλύπτουν  για το τι προετοιμάζεται με το επόμενο νομοσχέδιο.

Και το επόμενο νομοσχέδιο για την παιδεία, όπως ήδη έχει εξαγγελθεί από την Υπουργό, θα είναι για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση.

Στο νομοσχέδιο όμως που έχει καταθέσει το Υπουργείο στο άρθρο 52, τροποποιείται η παρ. 2 του ν. 4186/13, όπως αυτή έχει τροποποιηθεί και ισχύει μέχρι σήμερα από τις νομοθετικές παρεμβάσεις της περιόδου 2015-19.

Ας δούμε όμως σε αντιπαράθεση την ισχύουσα και την προτεινόμενη διάταξη.

ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΗΜΕΡΑ (Ν.4186/13 ΑΡ. 7)	ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ αρ.52
Παρ. 1: Το Επαγγελματικό Λύκειο προσφέρει δύο κύκλους σπουδών ως εξής:  α. το «Δευτεροβάθμιο Κύκλο Σπουδών», που ανήκει στο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα και β. το «Μεταλυκειακό έτος - τάξη μαθητείας», που αποτελεί «Μεταδευτεροβάθμιο Κύκλο Σπουδών» και ανήκει στο μη τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα.	Παρ. 1: ΔΕΝ τροποποιείται προς το παρόν
Παρ. 2: Στο «Δευτεροβάθμιο Κύκλο Σπουδών» στα Ημερήσια ΕΠΑ.Λ. λειτουργούν οι A΄, Β΄ και Γ΄ τάξεις. Στην Α’ τάξη εγγράφονται χωρίς εξετάσεις οι κάτοχοι απολυτηρίου Γυμνασίου ή άλλου ισότιμου τίτλου, καθώς και οι κάτοχοι πτυχίου κατώτερης τεχνικής ή επαγγελματικής σχολής ή άλλου ισότιμου τίτλου. Στη Β’ τάξη εγγράφονται οι προαγόμενοι από την Α΄ τάξη του Γενικού ή του Επαγγελματικού Λυκείου, καθώς και απόφοιτοι Γενικού Λυκείου για την απόκτηση πτυχίου. Στη Γ΄τάξη εγγράφονται οι προαγόμενοι από τη Β΄ τάξη του Επαγγελματικού Λυκείου. Οι προαγόμενοι από την Α΄ Τάξη του Επαγγελματικού Λυκείου δικαιούνται να εγγραφούν στη Β΄ Τάξη του Γενικού Λυκείου. Απόφοιτοι ΕΠΑΛ του παρόντος νόμου δύνανται να εγγράφονται: α) στη Β΄ τάξη σε άλλο τομέα από τον οποίο αποφοίτησαν ή β) στη Γ΄ τάξη σε άλλη ειδικότητα του ίδιου τομέα από τον οποίο αποφοίτησαν. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται οι αντιστοιχίες και οι εγγραφές των αποφοίτων και των μαθητών προηγούμενων τύπων σχολικών μονάδων Τεχνικής - Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΤΕΛ, ΕΠΛ, ΕΠΑΣ, ΤΕΣ, ΕΠΑ.Λ. ν. 3475/2006 και ΕΠΑ.Λ. ν. 4186/2013).	Η παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 4186/2013 (Α’ 193) αντικαθίσταται ως εξής: Στα ημερήσια ΕΠΑ.Λ. λειτουργούν οι Α’, Β’ και Γ’ τάξεις. Στην Α΄ τάξη εγγράφονται, χωρίς εξετάσεις, οι κάτοχοι απολυτηρίου γυμνασίου ή ισότιμου τίτλου έως δεκαεπτά (17) ετών. Στη Β’ τάξη εγγράφονται ή μετεγγράφονται αντιστοίχως οι προαγόμενοι από την Α’ τάξη του Γενικού ή του Επαγγελματικού Λυκείου καθώς και οι μαθητές της Β’ τάξης του Γενικού Λυκείου έως δεκαεπτά (17) ετών. Στη Γ΄ τάξη εγγράφονται οι προαγόμενοι από τη Β΄ τάξη του Ημερήσιου Επαγγελματικού Λυκείου. Οι προαγόμενοι από την Α΄ τάξη του Επαγγελματικού Λυκείου δικαιούνται να μετεγγραφούν στη Β’ τάξη του Γενικού Λυκείου.

Εκτός από την επιβολή ηλικιακών, θεσμικών και κοινωνικών – ταξικών κριτηρίων αποκλεισμού των νέων από τις εγγραφές, με την ολική αντικατάσταση της παρ. 2 του αρ, 7 του ν.4186 και για το οποία έχουμε μιλήσει αναλυτικά και καταγγείλει ότι θα οδηγήσουν στη συρρίκνωση των ημερησίων ΕΠΑΛ, παρατηρούμε μια σημαντική αλλαγή στην αρχής 2^ης παραγράφου του άρθρου 7 και στην αντικατάστασή της  όπως προβλέπεται από το άρθρο 52 στο νομοσχέδιο. Συγκεκριμένα καταργείται η υπάρχουσα αναφορά που λέει ότι: «στο Δευτεροβάθμιο Κύκλο Σπουδών  στα Ημερήσια ΕΠΑ.Λ. λειτουργούν οι A΄, Β΄ και Γ΄ τάξεις», και αντικαθίσταται από τη διατύπωση: «στα ημερήσια ΕΠΑ.Λ. λειτουργούν οι Α’, Β’ και Γ’ τάξεις». 

Αυτό μας οδηγεί στο εύλογο συμπέρασμα ότι τα ΕΠΑΛ πλέον δεν θα έχουν δύο κύκλους σπουδών, άρα ο δεύτερος κύκλος που λειτουργεί σήμερα δηλ. «το «Μεταλυκειακό έτος - τάξη μαθητείας», που αποτελεί «Μεταδευτεροβάθμιο Κύκλο Σπουδών» και ανήκει στο μη τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα» όπως λέει ο ισχύον νόμος, απλά δεν θα ανήκει θεσμικά στα ΕΠΑΛ. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι θα πάψει να υφίσταται αυτό το έτος και η μαθητεία θα ξεκοπεί από τα Επαγγελματικά Λύκεια.  Ίσως για αυτό το λόγο ήδη η μαθητεία έχει αποσπαστεί από τη φυσική της θέση στη Διεύθυνση Σπουδών και έχει ενταχθεί στη Γενική Γραμματεία ΕΕΚ και Δια βίου Μάθησης στο Υπουργείο Παιδείας.

Άλλωστε η σημερινή κυβέρνηση θέλει να αναπτύξει τις σχολές επαγγελματικής κατάρτισης (ΣΕΚ) μετά το γυμνάσιο που θα προσφέρουν πρόωρη και φτηνή κατάρτιση αλλά και μαθητεία ανηλίκων. Οι ΣΕΚ θα μπορούν να ιδρύονται από οποιοδήποτε υπουργείο αλλά και ιδιωτικό φορέα, επιμελητήρια, εργοδοτικούς φορείς (ΣΕΒ, ΣΕΤΤΕ κ.ά.), ιδιωτικά ΙΕΚ, ΚΒΔΜ κ.λπ.

Είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι υπάρχει σχέδιο, από διάφορους εργοδοτικούς φορείς αλλά και το Ελληνο-Γερμανικό επιμελητήριο, που έχει υιοθετηθεί από τη σημερινή κυβέρνηση, να αναλάβουν οι ιδιώτες όλη τη διαχείριση του θεσμού της μαθητείας, ακόμα και τις εξετάσεις πιστοποίησης. Ακόμα και το μάθημα που σήμερα γίνεται στο σχολείο να το αναλάβουν τα δικά τους ΚΕΚ. Σε αυτό το σχέδιο αντιστάθηκε η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας. Αλλά είναι πολλά τα λεφτά από το ΕΣΠΑ, για να τα αφήσουν να πηγαίνουν στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα  και όχι στις τσέπες τους.

Το μεταλυκειακό έτος – τάξη μαθητείας των ΕΠΑΛ πέτυχε γιατί το αγκάλιασαν και το στήριξαν οι εκπαιδευτικοί που βάζουν πλάτη από το 2017 μέχρι σήμερα, μαζί με όλες τις δομές του ΥΠΑΙΘ (τμήμα μαθητείας της Διεύθυνσης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Επιτελική δομή ΕΣΠΑ, υπεύθυνους μαθητείας στις ΠΔΕ και τις ΔΔΕ και βέβαια την προηγούμενη πολιτική ηγεσία που χάραξε αυτή την πολιτική). Το στήριξαν με ενθουσιασμό οι απόφοιτοι γιατί βλέπουν σε αυτό τη βελτίωση των προσόντων τους και της εργασιακής τους προοπτικής. Ο θεσμός αυτός  πέτυχε γιατί συνέδεσε το σχολείο με την τοπική κοινωνία και την οικονομία. Πέτυχε γιατί έδωσε πλήρη εργασιακά δικαιώματα στους μαθητευόμενους. Πέτυχε γιατί έδωσε τη δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς και συνολικά στο σύστημα της επαγγελματικής εκπαίδευσης να αποκτήσει μια σταθερή σχέση με τις εξελίξεις στο χώρο της τεχνολογίας και της εργασίας. Πέτυχε γιατί έδωσε την ευκαιρία στα ΕΠΑΛ να αναγνωριστούν ευρύτερα από τον κόσμο της εργασίας για το έργο τους. Πέτυχε γιατί συμβάλει στο να αλλάξει θετικά η αντίληψη της κοινωνίας για τα «παιδιά των ΕΠΑΛ» και αυτό κάνει εμάς τους εκπαιδευτικούς περήφανους.

Όλα αυτά όμως αλλάζουν και καταστρέφονται αν η μαθητεία ξεκοπεί θεσμικά από τα ΕΠΑ.Λ. Αν έχω άδικο γι΄ αυτή την προοπτική, ας με διαψεύσουν στην πράξη οι αρμόδιοι. Ας αποσύρουν το σχετικό άρθρο που προβλέπει αυτή τη «μικρή και ανεπαίσθητη» αλλαγή που το προμηνύει και το προετοιμάζει νομοθετικά.

Βέβαια, και για αυτό το λόγο, η συνολική και οριστική απόσυρση αυτού του νομοσχέδιου που είναι γεμάτο από αντιεκπαιδευτικές διατάξεις για όλες τις βαθμίδες είναι η μόνη λύση.

Αθήνα, 28/4/2020

Υ.Γ. Αλήθεια κυρία Υπουργέ γιατί δεν έγιναν φέτος οι εξετάσεις πιστοποίησης των περσινών αποφοίτων; Γιατί δεν προσλήφθηκαν έγκαιρα οι απαιτούμενοι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί και κουτσουρεύτηκαν τα τμήματα τη φετινή χρονιά ενώ οι θέσεις μαθητείας ήταν περισσότερες; Γιατί ακυρώθηκαν όλες οι διαδικασίες προβολής του θεσμού της μαθητείας αλλά και σε συνολικά των ΕΠΑΛ τη φετινή χρονιά (δεν έγιναν εκθέσεις π.χ. στο ΜΕΤΡΟ Συντάγματος, δεν προβλήθηκαν έτοιμα spots κ.λπ.); Δεν είναι και αυτά αρνητικά σημάδια ότι η μαθητεία των ΕΠΑΛ όπως την γνωρίσαμε τα τελευταία χρόνια, αλλά και συνολικά τα ΕΠΑΛ είναι ήδη στα αζήτητα της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΙΘ; Η αποδόμηση ενός ακόμη δημόσιου θεσμού άρχισε, οι ιδιώτες «σκόιλ και μέτζης» ανάβουν τις μηχανές ήδη.